De ‘community’ die ijvert voor seksuele en reproductieve rechten heeft een jarenlange ervaring in de strijd met die andere pandemie, hiv/aids. Belangrijke lessen kunnen daaruit getrokken worden. UNAIDS, het VN agentschap dat de wereldwijde hiv-respons coördineert, maakte een oplijsting.
Onder de 'lessons learned':
​

• Stoel de aanpak van de crisis steeds op een Mensenrechtenbenadering.
• Identificeer de meest kwetsbare bevolkingsgroepen op niet-stigmatiserende wijze.
• Span de inspanningen toe op op die groepen die anders makkelijk uitgesloten worden van zorg.
• Zorg dat gezondheidswerkers informatie en kennis hebben over de noden van de meest kwetsbare groepen, zoals vrouwen, mensen die in armoede leven, mensen die met een ziekte leven, mensen op het platteland, mensen met een handicap, mensen in detentie, mensen die leven in sloppenwijken of andere informele nederzettingen en daklozen.
• Erken kwetsbare bevolkingsgroepen in hun rol als gezondheidswerkers: zij zorgen voor familieleden, doen aan peer-outreach, …. Zij staan dus méé in de frontlinie van de epidemie. Hun veiligheid en bescherming moet daarom ook een prioriteit vormen.

Het sociale leven van iedereen wordt door de corona-epidemie verstoort. Echter, veel vrouwen moeten nu noodgedwongen van thuis uit werken, dit vaak in combinatie met thuisblijvende kinderen. Voor de crisis toonden statistieken al aan dat vrouwen in het algemeen meer onbetaald huishoudelijk werk en verzorgende verantwoordelijkheden dragen dan mannen, inclusief de zorg voor kinderen, zieken en ouderen. Met een toenemende druk op ziekenhuizen en gezondheidsdiensten, zullen vrouwen onvermijdelijk nog meer in de toenemende onbetaalde zorgbehoeften moeten voorzien. Denk aan schoonmaken, het bereiden van voedsel of zorgen voor wie ernstig ziek is of met een handicap leeft.

De toegang tot abortuszorg verschilt van land tot land. In het algemeen zullen vrouwen en meisjes geconfronteerd worden met aanzienlijke beperkingen in de veilige én tijdige toegang tot essentiële seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten, en in het bijzonder tijdige abortuszorg, post-abortuszorg en noodanticonceptie.

Dergelijke beperkingen hebben onevenredig veel invloed op personen die behoren tot gemarginaliseerde groepen, waaronder vrouwen die in armoede leven, vrouwen met een beperking, etnisch-culturele minderheden, migranten, vrouwen zonder papieren, adolescenten en vrouwen die risico lopen het slachtoffer te worden van huiselijk en seksueel geweld. 

In België proberen de abortuscentra en de centra voor gezinsplanning de toegang tot een veilige abortus zo goed mogelijk te garanderen. In vele landen staat de toegang tot abortus en andere seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten echter onder druk. Het merendeel van het globale gezondheidzorgpersoneel bestaat uit vrouwen. Zij worden overal nu grotendeels ingezet om de corona-pandemie te bestrijden en lopen tegelijkertijd het grootste risico om het virus op te lopen. Hierdoor zal essentieel personeel, dat normaal in de reproductieve zorg werkt, niet langer beschikbaar zijn. Dit tekort aan medisch geschoold personeel die seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten kunnen aanbieden kan zo de wachttijden voor patiënten in nood verlengen. Op plaatsen waar er reeds een tekort is aan zorgverstrekkers zal dit de medische zorg extreem onder druk zetten, zeker wanneer die zorg door de autoriteiten geklasseerd wordt als 'niet dringend'. 

Niet alleen wordt gezondheidspersoneel anders ingezet, ook de financiering van anticonceptie en abortuszorg wordt in bepaalde landen geheroriënteerd naar de strijd tegen CoVid-19. De hiv-epidemie leert ons echter dat de financiering voor dit soort epidemieën niet onttrokken mag worden aan bestaande diensten, zodat de continuïteit van de zorg gegarandeerd wordt en opdat mensen hun gezondheid én andere rechten niet ondermijnd worden.

Marie Stopes International, een belangrijke aanbieder van gezinsplanning en veilige abortuszorg in het Zuiden schat dat de terugval in reproductieve gezondheidsdiensten kan leiden tot maar liefst 3 miljoen extra ongeplande zwangerschappen, 2,7 miljoen onveilige abortussen en 11.000 zwangerschap-gerelateerde sterfgevallen.

De quarantaine-maatregelen om de Covid-19 pandemie in te dijken beïnvloeden de toegang tot anticonceptie voor vrouwen wereldwijd. 

Anticonceptie zelf dreigt schaarser en schaarser te worden. Zo waarschuwen grote NGOs evenals producenten van anticonceptie dat de bevoorrading van verschillende anticonceptie-producten zwaar verstoord is. China, de op één na grootste exporteur van farmaceutische producten ter wereld, heeft verschillende fabrieken voor geneesmiddelenproductie gesloten, wat op zijn beurt voor vertragingen heeft gezorgd bij Indiase fabrieken die generieke geneesmiddelen produceren, waaronder anticonceptie. 

De vraag naar langdurige anticonceptie zoals het spiraaltje of het implantaat zal ook stijgen. Na het aantreden van Trump als president in de VS bijvoorbeeld, steeg de vraag naar spiraaltjes, omdat vrouwen vreesden dat de toegang tot andere anticonceptie moeilijker zou worden onder zijn bewind. 

Door dat overheden overal ter wereld de mobiliteit van hun burgers sterk beperken, zal ook het gebruik van anticonceptie terugvallen. Zeker vrouwen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer om zich te verplaatsen of vrouwen die momenteel zonder inkomen zitten, kunnen moeilijkheden ondervinden om anticonceptie voorschriften te verkrijgen en anticonceptie aan te kopen.  

De verminderde toegang tot anticonceptie komt bovenop het reeds bestaande nood van vrouwen. 214 miljoen vrouwen in het Globale Zuiden die gebruik willen maken van anticonceptie hadden voor de crisis reeds geen toegang tot gezinsplanning. Hun aantal tikt nu aan. Dit zal leiden tot meer ongeplande zwangerschappen en een stijging van het aantal gevallen van moedersterfte door complicaties tijdens de zwangerschap of bij de bevalling.  

Over de hele wereld zien we plotselinge en ingrijpende beperkingen op democratische vrijheden. Onze bewegingen worden steeds meer gecontroleerd. Openbare bijeenkomsten zijn verboden; de noodtoestand wordt afgekondigd; wetgevingsdebatten worden uitgesteld en de werking van parlementen wordt in bepaalde landen opgeschort of hun controlerende rol wordt sterk ingeperkt ten voordele van de uitvoerende macht. Wereldwijd voeren overheden de digitale bewaking op.

​In Europa bijvoorbeeld, kende de Hongaarse premier Viktor Orbán zich dictatoriale bevoegdheden toe om wetten voor onbepaalde tijd te negeren en verkiezingen en referenda op te schorten. In Israël vaardigde premier Benjamin Netanyahu een nooddecreet uit dat verhindert dat het parlement bijeenkomt, in wat de krant Haaretz een 'corona-coup' doopte.  Experts wijzen nu al op de toenemende druk op de seksuele en reproductieve rechten van vrouwen en meisjes, overal ter wereld.