Het recht van vrouwen op een veilige abortus moet door alle landen gegarandeerd worden. Toch blijkt uit een recente studie van de International Planned Parenthood Federation (IPPF) dat er in verschillende Europese en Centraal-Aziatische landen nog te veel barrières worden opgetrokken door wetgevers, ambtenaren en zorgverstrekkers.
​
​In België is het recht op abortus een brandend actueel thema. Nieuwe cijfers verzameld door de abortus-evaluatiecommissie tussen 2011 en 2018 lekten recent en liggen ter bespreking in de Kamer. Het thema bepaalt zelfs in zekere mate hoe de federale regering eruit zou kunnen zien. De nieuwe wet zou onze Belgische termijn voor zwangerschapsafbreking van 12 weken tot 18 weken verlengen. Geen beter moment om  de vergelijking te maken met andere Europese landen. 

Eind maart organiseerde de  Amerikaanse organisatie ‘International Organization for the Family’ (IOF) samen met de organisaties ProVita en CitizenGo het 5e Wereldcongres voor families in de Italiaanse stad Verona. Op dit congres ontmoeten anti-choice organisaties organisaties die tegen keuzevrijheid op het vlak van relaties, seksualiteit en gezinsplanning zijn.  

“België is vastbesloten om een wereld te bouwen waarin niemand, geen enkel kind, geen enkele jongere, geen enkel meisje of  vrouw achterblijft.” Dit waren de slotwoorden van België op de 52e sessie van de Commissie voor Bevolking en Ontwikkeling, 1-5 april 2019. Hiermee sprak België zijn engagement uit voor de volledige uitvoering van het Caïro Actieprogramma voor Bevolking en Ontwikkeling (ICPD). 

De macht en de vrijheid om te kiezen. Dat is het centrale thema van de State of the World Population 2018, het jaarlijks rapport dat het VN Bevolkingsfonds UNFPA dat op 17 oktober verscheen. Individuen en koppels moeten vrij kunnen kiezen of, wanneer en hoeveel kinderen ze willen. Het lijkt eenvoudig maar dat is het niet. Reproductieve rechten worden geschonden wanneer gezondheidsdiensten er niet inslagen om essentiële zorg of middelen te verschaffen, zoals anticonceptie, of wanneer vrouwen en jongeren geen toegang hebben tot informatie over relaties en seksualiteit. In die gevallen wordt het moeilijk om ongeplande zwangerschappen te vermijden. 

Tanzania’s president John Magufuli liet zich opmerken deze maand toen hij verkondigde dat wie anticonceptie gebruikt lui is. “Wie hard genoeg werkt, kan zoveel kinderen grootbrengen als hij wil”, zo stelde hij, “dus waarom zouden mensen aan geboorteplanning moeten doen?”.

De uitspraken van de president zijn gevaarlijk. Ze ontkennen vrouwen het recht om te beslissen of, wanneer en hoeveel kinderen ze willen. Dat ondermijnt niet enkel hun autonomie, maar heeft grote risico’s voor hun gezondheid en het welzijn van hun gezinnen. Immers, wie te jong, te vaak en te snel na elkaar zwanger wordt loopt een veel groter risico op complicaties die kunnen leiden tot moedersterfte of permanente handicaps. Deze verhogen op hun beurt de kans op kindsterfte en verdere verarming van gezinnen.

Vrouwen in Tanzania krijgen nu reeds gemiddeld 5 kinderen en de moedersterfte ligt er hoog. Meisjes huwen op jonge leeftijd en velen krijgen hun eerste kind nog voor hun achttiende. Tanzania heeft dan ook een erg jonge populatie, met maar liefst 44% van de bevolking jonger dan 15. Zonder toegang tot gezinsplanning zal de bevolking zich verdubbelen in de komende twintig jaar.

In juli bezocht parlementslid Roel Deseyn, vice-voorzitter van de Parlementairen voor de 2030 Agenda Tanzania met een internationale delegatie van parlementairen. De delegatie besprak er de problemen op het vlak van de gezondheid van moeders, seksualiteit van jongeren en de toegang tot gezinsplanning. Deseyn stelde toen vast dat Tanzaniaanse parlements- en regeringsleden wel degelijk met de problematiek begaan waren en de overheid de problemen ook erkende. De uitspraken van de president dreigen die steun evenwel te ondermijnen. NGOs die ijveren voor de rechten van vrouwen en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in Tanzania uitten alvast massaal hun verontwaardiging. Mogen we ook een duidelijk signaal van onze Minster van Ontwikkelingssamenwerking verwachten? 

Overbevolking is volgens hoogleraar bio ethiek Peter Singer (DM, 7 juli)  een taboe geworden “door een bizarre coalitie van enerzijds het Vaticaan, dat altijd al tegen anticonceptie en geboorte­beperking is geweest, en anderzijds radicale feministen, die voorrang gaven aan de vrijheid van de vrouw om zelf uit te maken hoeveel kinderen ze krijgt.” Ik verslikte me in mijn koffie. Peter Singer kan bezwaarlijk een tegenstander van vrouwenrechten genoemd worden. En inderdaad, onmiddellijk daarop stelde de hoogleraar dat die feministen “een punt hadden, namelijk dat gezins­planning een recht is van de vrouw.” ”Maar”, zo ging hij verder, “op collectief niveau leidt dit tot problemen die ze vergeten mee te nemen in hun afweging, namelijk dat een toename van het aantal jonge kinderen ook zorgt voor de noodzaak van meer scholen, ziekenhuizen, banen en ga zo maar door”. Werkelijk, zouden feministen dat vergeten zijn? ​

Door de organisatie van een High-Level Panel op de Europese Ontwikkelingsdagen of 'EDD' vroeg België aandacht voor de noden van adolescenten. 

6 juni, Brussel. "Het is makkelijker om een onveilige abortus te krijgen dan anticonceptie", getuigde de Young EDD leader Archane Phonsina over de uitdagingen voor jonge vrouwen in de DR Congo. Phonsina verloor één van haar beste vriendinnen aan een onveilige abortus en is in haar land één van de grootste voorvechtsters voor de toegang van adolescenten tot gezinsplanning en veilige abortus. "Er rust een stigma op het praten over gezinsplanning; veel meisjes ondergaan minsten twee onveilige abortussen tijdens hun leven", legde ze uit. 
​
De moeilijkheden die Phonsina en haar leeftijdsgenoten ondervinden, vormen geen uitzondering. Adolescenten in Burkina Faso lopen tegen precies dezelfde problemen aan als vrouwen in de DR Congo, bevestigde Nicolas Meda, de Burkinese Minister van Gezondheid. 65% van de bevolking is er jonger dan 25 en heeft beperkte toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidsinformatie en diensten. Er rusten taboes op het praten over SRGR en menstruatie, het gezondheidssysteem is zwak en enkel een handvol gezondheidscentra over het hele land verschaffen jeugdvriendelijke diensten. 

Ook Ian Askew, Directeur van het Departement Reproductieve gezondheid en Onderzoek van de WHO ging dieper in op de obstakels die jongeren ervaren om toegang te krijgen tot seksuele gezondheidsdiensten. De centra zijn moeilijk bereikbaar en enkel geopend tijdens de schooluren. De diensten kunnen ook erg kostelijk zijn. En dan is er natuurlijk het sociopolitieke klimaat waarin de seksuele gezondheidsdiensten opereren. Dat klimaat bepaalt of adolescenten al dan niet welkom zijn. 

België's Vice Premier en Minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo gaf toe dat er een enorme financieringskloof bestaat wat SRGR betreft. Zo heeft de 'Global Gag Rule' ingehakt op de middelen van organisaties die fantastisch werk verrichten op het terrein, stelde hij. "Het gaat niet allemaal over geld, maar het gaat toch écht wel over geld", bevestigde hij. "De financiering is een sleutelelement in de hele discussie". Hij benadrukt ook het belang om nationale politieke en lokale religieuze leiders te engageren die zich uitspreken over het belang van SRGR, en het belang om in een dialoog te gaan met (lokale) leiders over gezinsplanning. 

De Vice Directeur-Generaal voor Internationale Samenwerking en Ontwikkeling van de Europese Commissie, Marjeta Jager, deelde de bezorgdheden wat betreft de financieringskloof voor SRGR en bevestigde dat de Europese Commissie zich zal blijven engageren om de toegang van meisjes en vrouwen tot SRGR te verzekeren. Marjeta Jager wees erop dat de Europese Commissie in 2017 €470 miljoen uitgaf aan reproductieve gezondheid en aan moeder-, pasgeboren en kindzorg. 

Het High-Level Panel werd georganiseerd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking en BeCause Health, het Belgische platform voor internationale gezondheid waarvan Sensoa een actief lid is. 
​
Bekijk het debat
Kijk hier voor andere EDD2018 highlights
​

In het kader van het She Decides-initiatief bezocht Vicepremier en Minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo Benin en Senegal, partnerlanden van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. In Benin ondertekende de Minister twee programma’s die seksuele en reproductieve gezondheid en rechten promoten. 

België organiseert de internationale conferentie 'She Decides' als steunbetuiging aan de rechten van meisjes en vrouwen. Gelijkgestemde landen, NGOs en internationale organisaties zullen er hun steun uitdrukken voor de seksuele en reproductieve gezondheidsorganisaties die getroffen worden door de herinvoering van de Mexico City Policy of zogenaamde 'Global Gag Rule' (GGR). Eén dag vooraf aan deze conferentie organiseert de Belgische parlementaire groep 'Parlementairen voor de 2030 Agenda' een pre-meeting in het Belgische parlement, op woensdag 1 maart. 
 
Tijdens de parlementaire meeting wordt ingegaan op de impact van de GGR op de rechten van vrouwen en hun toegang tot gezinsplanning, stil gestaan bij de internationale anti-gender en antichoice beweging en discussie gevoerd over de manieren waarop in Europa en daarbuiten duurzame politieke steun kan verzekerd worden voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten.
 
Tot de sprekers behoren Dr. David Paternotte (ULB), Suzanne Ehlers (CEO Population Act International), Caroline Hickson (IPPF European Network), Ton Coenen (EuroNGOs), Neil Datta (European Parliamentary Forum), Arthur Erken (UNFPA).
 
Meer informatie en registratie 

Datum: Woensdag 1 maart 2017, 14:00-17:00
Locatie: Congreszaal, toegang via de Leuvenseweg 21, 1000 Brussel
Deelnemen is gratis maar inschrijven is noodzakelijk.
Inschrijven kan via het online formulier en dat vóór 24 februari. 
Om veiligheidsredenen is het aangeraden om zich tijdig aan te melden bij het onthaal.