België plaatste seksuele en reproductieve rechten van meisjes en vrouwen in de kijker tijdens de ‘Europese Duurzaamheidsweek’ in Berlijn, juni 2019. Sensoa nam deel aan een panel met de Marokkaanse documentairemaker Mohammed Nabil en mensenrechtenactiviste Katrin Erlingsen van de NGO Deutsche Stiftung Weltvölkerung. 

Eind maart organiseerde de  Amerikaanse organisatie ‘International Organization for the Family’ (IOF) samen met de organisaties ProVita en CitizenGo het 5e Wereldcongres voor families in de Italiaanse stad Verona. Op dit congres ontmoeten anti-choice organisaties organisaties die tegen keuzevrijheid op het vlak van relaties, seksualiteit en gezinsplanning zijn.  

“België is vastbesloten om een wereld te bouwen waarin niemand, geen enkel kind, geen enkele jongere, geen enkel meisje of  vrouw achterblijft.” Dit waren de slotwoorden van België op de 52e sessie van de Commissie voor Bevolking en Ontwikkeling, 1-5 april 2019. Hiermee sprak België zijn engagement uit voor de volledige uitvoering van het Caïro Actieprogramma voor Bevolking en Ontwikkeling (ICPD). 

De VN Commissie voor Bevolking en Ontwikkeling nam unaniem een Politieke Verklaring aan waarin ze het belang van het Caïro Actieprogramma voor Bevolking en Ontwikkeling (ICPD) herbevestigen. Dit belangrijke internationale referentiedocument voor seksuele en reproductieve gezondheid en rechten viert dit jaar zijn 25e verjaardag. 

Donderdag 28 februari, Brussel, federaal parlement werd het rapport ‘The State of African Women’ gepresenteerd en dit in de aanloop naar Internationale Vrouwendag. Gina Wharton, beleidsmedewerkster bij IPPF European Network presenteerde het onderzoeksrapport van het Koninklijk Instituut voor de Tropen, dat ontwikkeld werd als onderdeel van 'Right by Her', een groter sensibiliseringsproject rond vrouwenrechten in Afrika. Het onderzoeksrapport brengt de realisaties maar ook de ‘gaps’ in de ratificatie en implementatie van het Maputo Protocol door Afrikaanse staten in kaart. Dat protocol is het wettelijk bindend instrument waarin de rechten van Afrikaanse vrouwen door de lidstaten van de Afrikaanse Unie werden vastgelegd. 

De macht en de vrijheid om te kiezen. Dat is het centrale thema van de State of the World Population 2018, het jaarlijks rapport dat het VN Bevolkingsfonds UNFPA dat op 17 oktober verscheen. Individuen en koppels moeten vrij kunnen kiezen of, wanneer en hoeveel kinderen ze willen. Het lijkt eenvoudig maar dat is het niet. Reproductieve rechten worden geschonden wanneer gezondheidsdiensten er niet inslagen om essentiële zorg of middelen te verschaffen, zoals anticonceptie, of wanneer vrouwen en jongeren geen toegang hebben tot informatie over relaties en seksualiteit. In die gevallen wordt het moeilijk om ongeplande zwangerschappen te vermijden. 

Tanzania’s president John Magufuli liet zich opmerken deze maand toen hij verkondigde dat wie anticonceptie gebruikt lui is. “Wie hard genoeg werkt, kan zoveel kinderen grootbrengen als hij wil”, zo stelde hij, “dus waarom zouden mensen aan geboorteplanning moeten doen?”.

De uitspraken van de president zijn gevaarlijk. Ze ontkennen vrouwen het recht om te beslissen of, wanneer en hoeveel kinderen ze willen. Dat ondermijnt niet enkel hun autonomie, maar heeft grote risico’s voor hun gezondheid en het welzijn van hun gezinnen. Immers, wie te jong, te vaak en te snel na elkaar zwanger wordt loopt een veel groter risico op complicaties die kunnen leiden tot moedersterfte of permanente handicaps. Deze verhogen op hun beurt de kans op kindsterfte en verdere verarming van gezinnen.

Vrouwen in Tanzania krijgen nu reeds gemiddeld 5 kinderen en de moedersterfte ligt er hoog. Meisjes huwen op jonge leeftijd en velen krijgen hun eerste kind nog voor hun achttiende. Tanzania heeft dan ook een erg jonge populatie, met maar liefst 44% van de bevolking jonger dan 15. Zonder toegang tot gezinsplanning zal de bevolking zich verdubbelen in de komende twintig jaar.

In juli bezocht parlementslid Roel Deseyn, vice-voorzitter van de Parlementairen voor de 2030 Agenda Tanzania met een internationale delegatie van parlementairen. De delegatie besprak er de problemen op het vlak van de gezondheid van moeders, seksualiteit van jongeren en de toegang tot gezinsplanning. Deseyn stelde toen vast dat Tanzaniaanse parlements- en regeringsleden wel degelijk met de problematiek begaan waren en de overheid de problemen ook erkende. De uitspraken van de president dreigen die steun evenwel te ondermijnen. NGOs die ijveren voor de rechten van vrouwen en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten in Tanzania uitten alvast massaal hun verontwaardiging. Mogen we ook een duidelijk signaal van onze Minster van Ontwikkelingssamenwerking verwachten? 

Roel Deseyn, federaal parlementslid en voorzitter van de Parlementairen voor de 2030 Agenda, reisde eind juli met een delegatie Europese politici naar Tanzania. Daar ging hij met Tanzaniaanse parlementsleden, beleidsmakers, NGO medewerkers en jongerenactivisten in gesprek over de vele uitdagingen op het vlak van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. 

Overbevolking is volgens hoogleraar bio ethiek Peter Singer (DM, 7 juli)  een taboe geworden “door een bizarre coalitie van enerzijds het Vaticaan, dat altijd al tegen anticonceptie en geboorte­beperking is geweest, en anderzijds radicale feministen, die voorrang gaven aan de vrijheid van de vrouw om zelf uit te maken hoeveel kinderen ze krijgt.” Ik verslikte me in mijn koffie. Peter Singer kan bezwaarlijk een tegenstander van vrouwenrechten genoemd worden. En inderdaad, onmiddellijk daarop stelde de hoogleraar dat die feministen “een punt hadden, namelijk dat gezins­planning een recht is van de vrouw.” ”Maar”, zo ging hij verder, “op collectief niveau leidt dit tot problemen die ze vergeten mee te nemen in hun afweging, namelijk dat een toename van het aantal jonge kinderen ook zorgt voor de noodzaak van meer scholen, ziekenhuizen, banen en ga zo maar door”. Werkelijk, zouden feministen dat vergeten zijn? ​