Hoe was de reis naar Malawi, en wat is je het meeste bijgebleven?
Het was leerrijk, verontrustend en soms schokkend. Omdat het de eerste keer was dat ik naar een Sub-Sahariaans Afrikaans land reisde. De plaatsen die we bezocht hebben waren echt niet hoe ik het me voorgesteld had. Een Afrikaans ziekenhuis en een Belgisch of Europees ziekenhuis, ik kon het niet vergelijken. Maar ik vond het inspirerend hoeveel bereidheid en wilskracht er is om elkaar te helpen. Ze verrichten mirakels met heel weinig middelen.
Wat heb je geleerd over maternal health?
Een beetje hetzelfde als ik hiervoor aanhaalde, dat men heel inventief is. Men doet toch veel met weinig middelen. We hebben een ziekenhuis bezocht voor vrouwen die net bevallen waren. Ze hadden niet allemaal een bed, ze wachtten buiten, met hun pasgeboren baby, omdat er geen plek was. Niet genoeg bedden, niet genoeg verpleegkundig personeel… De vrouwen komen aan met een naaste of familielid. Het is die naaste die hen gaat helpen tot juist voor de bevalling. Er is zeer weinig materiaal in de materniteit, weinig personeel, maar ze verrichten echt mirakels.
Wat ik ook leerde is dat de kindersterfte zeer hoog is, veel pasgeboren kinderen sterven, en veel jonge vrouwen ook. Tijdens de bevalling, maar ook door de gevolgen van clandestiene abortussen. Malawi verbiedt abortus (uitz. wanneer het levensbedreigend is) op dit moment. Het is een zeer katholiek land.
Vrouwen in Malawi hebben gemiddeld zes kinderen, en wanneer ze zwanger geraken omdat ze niet altijd toegang hebben tot contraceptieven, laten ze toch een abortus uitvoeren, die ze zelf doen, of met hulp van een medicijnman/heler/genezer. Soms gebeurt dat met een naald, soms gebeurt dat met een speciale kruidenthee… De abortus mislukt vaak, en dan hebben ze catastrofale gevolgen. Ze lopen infecties op, en tegen de tijd dat ze in het ziekenhuis geraken, zijn ze vaak al in een heel slechte, of zelfs septische staat. Maar, aan de andere kant: het verplegend personeel mag dan wel heel katholiek en gelovig zijn, het veroordeelt de vrouwen zeker niet. Ze helpen ze zonder vooroordeel.
Wat ik ook leerde is dat de kindersterfte zeer hoog is, veel pasgeboren kinderen sterven, en veel jonge vrouwen ook. Tijdens de bevalling, maar ook door de gevolgen van clandestiene abortussen. Malawi verbiedt abortus (uitz. wanneer het levensbedreigend is) op dit moment. Het is een zeer katholiek land.
Vrouwen in Malawi hebben gemiddeld zes kinderen, en wanneer ze zwanger geraken omdat ze niet altijd toegang hebben tot contraceptieven, laten ze toch een abortus uitvoeren, die ze zelf doen, of met hulp van een medicijnman/heler/genezer. Soms gebeurt dat met een naald, soms gebeurt dat met een speciale kruidenthee… De abortus mislukt vaak, en dan hebben ze catastrofale gevolgen. Ze lopen infecties op, en tegen de tijd dat ze in het ziekenhuis geraken, zijn ze vaak al in een heel slechte, of zelfs septische staat. Maar, aan de andere kant: het verplegend personeel mag dan wel heel katholiek en gelovig zijn, het veroordeelt de vrouwen zeker niet. Ze helpen ze zonder vooroordeel.
Wat wist je al, wat is de situatie in Malawi?
We hebben een aantal mobiele family planning services bezocht, die naar de rurale gebieden trekken in tenten, en standhouden in verschillende kleine dorpen. Daar stellen ze aan vrouwen verschillende soorten anticonceptie voor, die ze gratis mogen hebben. Enorm veel volk komt daarop af. Je kan de pil verkrijgen, maar ook implantaten en spiraaltjes. Dat komt ook uit een bepaalde en significante vraag van de vrouwen zelf. De service heeft wel een tekort aan materiaal, maar de Verenigde Staten sponsort enorm veel. Desondanks komen ze nog veel materiaal tekort, vooral wanneer het aankomt op educatie en het mogelijk maken van toegang tot educatie voor vrouwen. Op het vlak van traditionalisme zijn er ook nog steeds veel lokale chefs die schadelijke mythes rond hiv verspreiden. De cijfers blijven dan ook alarmerend.
Waarover ging de vergadering met de parlementairen, wat vond je ervan? Welke onderwerpen?
We hebben met de beleidsmakers gepraat, een klein groepje, dat zich bezighoudt met vrouwenrechten en seksuele en reproductieve rechten. De beleidsmakers zijn gekozen door hun dorpen, en eigenlijk afgevaardigd. Om hun dorpen op hun beurt te helpen, sponsoren ze zelf ambulances. Er is een ziekenhuis in Lilongwe, maar stel je voor, dat je een hartaanval hebt, of een ander ernstig probleem. Dan zal je daar sterven. De levensverwachting daar is voor mannen 57 jaar, en voor vrouwen 54 jaar. Als je dan een hartaanval krijgt in een dorp, ben je nooit op tijd in een ziekenhuis. Daarom sponsoren de beleidsmakers zelf een ziekenwagen. Dat is gemeenschapswerk. De gemeenschap is heel belangrijk, en als steun aan hun gemeenschap en omdat ze weten dat ze geprivilegieerd zijn t.o.v. hun gemeenschap, die extreem arm is, doen ze dat.
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat internationale samenwerking op de lokale noden gebaseerd is en heb je daar goede voorbeelden van gezien? Wat vond je van de ontmoeting tussen de beleidsmakers en het middenveld?
Wanneer we middelen en materiaal geven, moeten we zeker weten wat men ermee gaat doen. Daarnaast moeten we altijd evalueren of het gaat over gelijkheid voor vrouwen en mannen. We moeten alert zijn voor hoe bepaalde beleidskeuzes effect zullen hebben op vrouwen, vooral op vlak van seksuele en reproductieve rechten. Met de parlementairen ging het over educatie. Het is niet aan ons om als buitenstaanders naar het land te komen en te zeggen wie waarover gevormd moet worden. We weten wel dat we evenveel bezig moeten zijn met de educatie van jongens en mannen. We weten dat dit ervoor zorgt dat ze ook de rechten van vrouwen beter respecteren.
Wat vond je van de ontmoeting tussen de beleidsmakers en het middenveld?
We hebben de kans gehad om met verschillende middenveldorganisaties te praten, voor vrouwenrechten, voor LGBTQIA+-rechten, maar ook voor en met jongeren. Jongeren zijn zeker geen geprivilegieerde groep in Malawi, maar in de organisaties waren er jongeren van alle milieus vertegenwoordigd? Er is echt een golf aan wilskracht om het land naar omhoog te helpen. Malawi is een ingesloten land, dat veel moet importeren, waar de inflatie 28% bereikt. Jongeren voelen dat er iets moet veranderen. Ik ben echt verbaasd geweest door die jongeren die ik daar ontmoet heb, er is een dynamiek van verandering. Ze zijn zich bewust van de rol die ze zullen moeten spelen. ik was echt geëmotioneerd. Het is een reis die ik voor heel mijn leven ga meedragen, omdat het mijn eerste parlementaire reis was, maar ook omdat het zo een culturele shock was, en echt confronterend.
Wat neem je van deze studiereis mee naar het parlement?
Ik ben eigenlijk niet diegene die zich bezighoudt met buitenlandse zaken binnen onze fractie, maar we gaan wel de staatssecretaris voor gelijke kansen en de minister voor ontwikkelingssamenwerking ondervragen. We gaan hen vragen hoe we het accent leggen op seksuele en reproductieve rechten, en ook bij ons is er nog veel werk. We gaan zo proberen om het beleid rond internationale samenwerking toch te oriënteren op vlak van SRHR en om zo een strategie te hebben die op seksuele en reproductieve rechten gericht is.