De weg naar kwalitatieve relationele en seksuele vorming voor iedereen

Wereldwijd wordt er gestreefd naar kwalitatieve relationele en seksuele vorming (RSV) voor jongeren. Ook in België is het een belangrijk onderwerp, waarbij er gemeenschappelijke werkpunten zijn in het Vlaamse en Franstalige landsgedeelte. Een uitwisseling georganiseerd door de ‘Parlementairen voor de 2030Agenda’ nam de uitdagingen en mogelijkheden om RSV te promoten onder de loep. Internationale en nationale experten deelden hun kennis en de sessie werd ingeleid door een motiverende boodschap van Minister voor Ontwikkelingssamenwerking en Groot Stedenbeleid Caroline Gennez.

Globale uitdagingen voor kwalitatieve RSV ​

Dr. Venkatraman Chandra-Mouli, expert in de seksuele en reproductieve gezondheid van adolescenten aan het Departement Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie legde uit hoe relationele en seksuele vorming de gezondheid en onderwijskansen van jongeren vergroot, hen beschermt tegen misbruik en hen sociaal-emotionele competenties en normen rond gendergelijkheid bijbrengt.  RSV realiseren is enkel mogelijk als het ook door de lokale bevolking wordt gedragen en de vormingen ook door lokaal personeel worden gegeven. Daar zijn goede voorbeelden van. 
​
Chandra-Mouli deelde ook succesverhalen van buitenschoolse programma’s die RSV promoten. Deze programma’s worden vaak onderschat hoewel ze een belangrijke aanvulling vormen gezien lang niet alle jongeren de kans krijgen om lang school te lopen. 

RSV in België ​

Dat kwalitatieve RSV geen evidentie is, is ook herkenbaar in de Belgische context. Wannes Magits, beleidsmedewerker Jongeren bij Sensoa, gaf een korte stand van zaken over RSV in Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel. Coraline Piessens, Projectverantwoordelijke EVRAS, Fédération Laïque de Centres de Planning Familial, vertelde over de uitdagingen die er nog steeds zijn in Wallonië en Brussel. Hoewel er verschillen zijn tussen het Vlaamse en Franstalige landsgedeelte, zijn er gemeenschappelijke werkpunten.  

• Er is een gebrek aan data over hoeveel scholen vorming organiseren en hoe frequent dit gebeurt over jongeren hun schoolloopbaan. 

• RSV hangt nog te vaak af van  enkele enthousiaste leerkrachten die hun schouders eronder zetten, maar wordt doorgaans niet structureel noch doelmatig ingepland.  
• Op school wordt er weinig tijd voor uit getrokken of weinig geld voorzien om externe vormingswerkers in te schakelen. 

Het resultaat is gelijkaardig. Sommige leerlingen krijgen de leuke, uitgebreide, sex positive relationele en seksuele vorming waar ze recht op hebben. Anderen moeten het met een minimaal aanbod doen, waarbij de nadruk vaak blijft liggen op de biologische kant van de zaak en het vermijden van risico’s.

Welke kansen moeten we grijpen? ​

Scholen moeten meer ondersteuning krijgen vanuit de overheid. Er moet meer geld en tijd beschikbaar worden gesteld om RSV op een structurele en doelmatige manier in te plannen. Scholen moeten ook beter worden geïnformeerd over het belang van RSV en hoe ze het kunnen organiseren. 

​Ook moeten jongeren zelf meer betrokken worden bij het ontwikkelen en organiseren van RSV. Jongeren weten namelijk zelf het beste wat ze nodig hebben en hoe het beste met hen kan worden gecommuniceerd. Door hen te laten participeren in het ontwikkelen en organiseren van RSV, komen ze op de eerste plaats en wordt de effectiviteit van RSV vergroot. 
​
Initiatieven van internationale samenwerking moeten de lokale bevolking betrekken bij het organiseren van RSV . Alleen zo kan RSV robuust worden geïntegreerd en ook bestand zijn tegen mogelijke religieuze en conservatieve oppositie.  

---