Ter gelegenheid van Wereld Aidsdag nodigden de 'Parlementairen voor de 2030 Agenda', UNAIDS Brussel-vertegenwoordiger Dr. Jantine Jacobi, Burundese jeugdvertegenwoordiger Fabien Ndikuriyo, Stéphanie Drèze van Artsen Zonder Grenzen en Dr. Gert Scheerder van Sensoa uit om de HIV-epidemie in België, in onze Belgische partnerlanden en wereldwijd te bespreken.
De macht aan het volk
Met 1,7 nieuw geïnfecteerde hiv-patiënten elk jaar, toont het laatste rapport van UNAIDS een ernstig gebrek aan vooruitgang bij de preventie van hiv. Een aanzienlijk aantal nieuwe infecties komen voor in Oost-Europa en Centraal-Azië (29%), evenals in het Midden-Oosten en Noord-Afrika (10%). Bovendien laat het rapport ook zien dat veel hiv-patiënten hun seropositieve status niet kennen. Ongelijkheden liggen aan de basis van deze statistieken: ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, stigma en discriminatie, criminalisering van HIV en wetgeving met betrekking tot toestemming voor testen en behandeling, vormen ernstige belemmeringen in de strijd tegen hiv en aids. De sleutel tot bewustmaking en het aanpakken van deze sociale onrechtvaardigheden ligt bij de lokale gemeenschappen en bottum-up geleide actie. Toch wordt het algemene politieke klimaat voor maatschappelijke betrokkenheid en actie steeds minder gastvrij. Deze ‘krimpende ruimte’ voor het middenveld, gecombineerd met verminderde hiv- en gezondheidsfondsen voor betrokken organisaties, is de reden waarom UNAIDS haar 2019-rapport ‘Power to the People’ kopte. De emancipatie van mensen en hun gemeenschappen spelen immers een cruciale rol bij de preventie en bestrijding van hiv.
Fabien Ndikuriyo pleit voor de jongeren in Burundi
Fabien Ndikuriyo, mede-oprichter van het ‘National Network of Young People Living with HIV’ in Burundi, is een van die gemeenschapsactivisten, die al sinds zijn jeugd met HIV leeft. Hij kent de specifieke problemen waar jongeren met hiv mee worden geconfronteerd. Zo zijn velen van hen wezen, soms uitgesloten door hun familie. Daarnaast is de toegang tot hoger onderwijs moeilijk vanwege de hoge kosten in Burundi. Ook, worden ze geconfronteerd met discriminatie en hebben ze geen vertrouwen in zorgverleners, die bovendien niet altijd hun privacy respecteren. Tenslotte maakt het gebrek aan informatie en seksuele voorlichting, preventie bij jongeren moeilijk. Er is dan ook een serieuze nood aan investeringen in SRGR van jonge mensen. Fabien vroeg de parlementsleden daarom: ‘Hoe kunnen we jongeren vandaag uitleggen dat we niet konden voorkomen dat ze geïnfecteerd raken, wanneer de kennis en medicijnen beschikbaar zijn’?
De rol van België in de partnerlanden
Dezelfde uitdagingen met betrekking tot hiv-preventie en -behandeling komen ook in andere Belgische partnerlanden voor. Stéphanie Drèze van Artsen Zonder Grenzen beschreef de enorme financieringskloof in de hiv-respons, waardoor landen de overgang naar binnenlandse financiering niet kunnen betalen en waardoor de kosten voor gezondheidszorg hoog blijven. Als gevolg van de afnemende internationale financiële steun, raken de voorraden van deze landen vaak uitgeput, wat leidt tot onderbrekingen in de behandelingen, wat op zijn beurt kan leiden tot resistentie tegen de levensreddende medicijnen. Door het tekort aan financiële middelen worden landen gedwongen om behandeling voorrang te geven op preventieve maatregelen en missen lokale maatschappelijke organisaties de financiële steun die hen in staat zou stellen hun rol op te nemen in de dienstverlening. In een land als Guinee-Conakry zorgt AZG voor 1 van de 4 mensen die worden behandeld. Bovendien bestaat er in Guinee, net als in andere Afrikaanse landen, een co-morbiditeit van Aids en Tuberculose, waarbij de prijzen van Turbeculose-tests en medicijnen nog steeds onaanvaardbaar hoog zijn. Het is dan ook geen verrassing dat AZG België vraagt om de toegang van patienten tot behandeling te waarborgen en de continuïteit van de zorg te garanderen. Ze kijken ook naar de steun van België bij het onderhandelen over de prijs van tests en medicijnen.
Hoe zit het met de behoeften van mensen met hiv in België?
Gert Scheerder, onderzoeker bij Sensoa, presenteerde de bevindingen van de allereerste behoefteanalyse onder mensen met hiv in België (in Brussel en Vlaanderen). Uit het onderzoek bleek dat stigma het grootste probleem blijft in combinatie met voortdurende discriminatie, ook door medisch personeel. Mensen met hiv lopen bovendien meer risico als het gaat om geestelijke gezondheidsproblemen, en alleenstaanden met hiv en mensen met hiv uit Subsahara- Afrika hebben vaak weinig sociale steun. Sensoa investeert in anti-stigmacampagnes en voert momenteel pilootprojecten uit met ziekenhuizen in Antwerpen om toekomstige discriminatie van mensen met hiv te voorkomen.
Samenvattend: de hiv-epidemie is nog lang niet voorbij en vereist voortdurende inspanningen op alle fronten, van toegang tot behandeling tot verwijdering van stigma, in alle getroffen gemeenschappen en door alle regeringen.
Met 1,7 nieuw geïnfecteerde hiv-patiënten elk jaar, toont het laatste rapport van UNAIDS een ernstig gebrek aan vooruitgang bij de preventie van hiv. Een aanzienlijk aantal nieuwe infecties komen voor in Oost-Europa en Centraal-Azië (29%), evenals in het Midden-Oosten en Noord-Afrika (10%). Bovendien laat het rapport ook zien dat veel hiv-patiënten hun seropositieve status niet kennen. Ongelijkheden liggen aan de basis van deze statistieken: ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, stigma en discriminatie, criminalisering van HIV en wetgeving met betrekking tot toestemming voor testen en behandeling, vormen ernstige belemmeringen in de strijd tegen hiv en aids. De sleutel tot bewustmaking en het aanpakken van deze sociale onrechtvaardigheden ligt bij de lokale gemeenschappen en bottum-up geleide actie. Toch wordt het algemene politieke klimaat voor maatschappelijke betrokkenheid en actie steeds minder gastvrij. Deze ‘krimpende ruimte’ voor het middenveld, gecombineerd met verminderde hiv- en gezondheidsfondsen voor betrokken organisaties, is de reden waarom UNAIDS haar 2019-rapport ‘Power to the People’ kopte. De emancipatie van mensen en hun gemeenschappen spelen immers een cruciale rol bij de preventie en bestrijding van hiv.
Fabien Ndikuriyo pleit voor de jongeren in Burundi
Fabien Ndikuriyo, mede-oprichter van het ‘National Network of Young People Living with HIV’ in Burundi, is een van die gemeenschapsactivisten, die al sinds zijn jeugd met HIV leeft. Hij kent de specifieke problemen waar jongeren met hiv mee worden geconfronteerd. Zo zijn velen van hen wezen, soms uitgesloten door hun familie. Daarnaast is de toegang tot hoger onderwijs moeilijk vanwege de hoge kosten in Burundi. Ook, worden ze geconfronteerd met discriminatie en hebben ze geen vertrouwen in zorgverleners, die bovendien niet altijd hun privacy respecteren. Tenslotte maakt het gebrek aan informatie en seksuele voorlichting, preventie bij jongeren moeilijk. Er is dan ook een serieuze nood aan investeringen in SRGR van jonge mensen. Fabien vroeg de parlementsleden daarom: ‘Hoe kunnen we jongeren vandaag uitleggen dat we niet konden voorkomen dat ze geïnfecteerd raken, wanneer de kennis en medicijnen beschikbaar zijn’?
De rol van België in de partnerlanden
Dezelfde uitdagingen met betrekking tot hiv-preventie en -behandeling komen ook in andere Belgische partnerlanden voor. Stéphanie Drèze van Artsen Zonder Grenzen beschreef de enorme financieringskloof in de hiv-respons, waardoor landen de overgang naar binnenlandse financiering niet kunnen betalen en waardoor de kosten voor gezondheidszorg hoog blijven. Als gevolg van de afnemende internationale financiële steun, raken de voorraden van deze landen vaak uitgeput, wat leidt tot onderbrekingen in de behandelingen, wat op zijn beurt kan leiden tot resistentie tegen de levensreddende medicijnen. Door het tekort aan financiële middelen worden landen gedwongen om behandeling voorrang te geven op preventieve maatregelen en missen lokale maatschappelijke organisaties de financiële steun die hen in staat zou stellen hun rol op te nemen in de dienstverlening. In een land als Guinee-Conakry zorgt AZG voor 1 van de 4 mensen die worden behandeld. Bovendien bestaat er in Guinee, net als in andere Afrikaanse landen, een co-morbiditeit van Aids en Tuberculose, waarbij de prijzen van Turbeculose-tests en medicijnen nog steeds onaanvaardbaar hoog zijn. Het is dan ook geen verrassing dat AZG België vraagt om de toegang van patienten tot behandeling te waarborgen en de continuïteit van de zorg te garanderen. Ze kijken ook naar de steun van België bij het onderhandelen over de prijs van tests en medicijnen.
Hoe zit het met de behoeften van mensen met hiv in België?
Gert Scheerder, onderzoeker bij Sensoa, presenteerde de bevindingen van de allereerste behoefteanalyse onder mensen met hiv in België (in Brussel en Vlaanderen). Uit het onderzoek bleek dat stigma het grootste probleem blijft in combinatie met voortdurende discriminatie, ook door medisch personeel. Mensen met hiv lopen bovendien meer risico als het gaat om geestelijke gezondheidsproblemen, en alleenstaanden met hiv en mensen met hiv uit Subsahara- Afrika hebben vaak weinig sociale steun. Sensoa investeert in anti-stigmacampagnes en voert momenteel pilootprojecten uit met ziekenhuizen in Antwerpen om toekomstige discriminatie van mensen met hiv te voorkomen.
Samenvattend: de hiv-epidemie is nog lang niet voorbij en vereist voortdurende inspanningen op alle fronten, van toegang tot behandeling tot verwijdering van stigma, in alle getroffen gemeenschappen en door alle regeringen.