“In teveel contexten heeft zij nog nooit zelf kunnen beslissen over éénder wat. Zeggen dat zij beslist, zonder aan de fundamenten te bouwen die haar daartoe instaat stellen, is in het beste geval naïef - in het slechtste geval onverantwoord. We mogen geen verwachtingen scheppen over autonomie en zelfbeschikking zonder omstandigheden te creëren die dat ook toelaten." Lina Abirafeh, directrice van het Institute for Women’s Studies in the Arab World aan de Libanese Amerikaanse Universiteit in Libanon en She Decides' kampioen's boodschap was klinkklaar. Abirafeh was de key note op het She Decides’ verjaardagsevent in het Belgische parlement, dat een antwoord zocht op de vraag 'Kan zij beslissen in tijden van crisis?', met een focus op de toegang van vrouwen en meisjes tot seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) tijdens humanitaire crises.
In haar betoog in het parlement benadrukte Abirafeh het belang van SRGR voor de autonomie van vrouwen en meisjes. Tegelijkertijd waarschuwde ze parlementairen, donoren, humanitaire en ontwikkelingsactoren om de promotie van SRGR niet te ontkoppelen van een geïntegreerde en holistische benadering van vrouwenemancipatie. Zolang de wettelijke, sociale, culturele, religieuze en economische obstakels voor vrouwen en meisjes niet aangepakt worden, lopen we het risico dat de boodschap van 'She Decides' weinig betekenis heeft voor vele meisjes en vrouwen in de wereld.
Met 20 jaar ervaring in het werken rond seksueel en gendergerelateerd geweld in de humanitaire sector herinnerde Abirafeh ons eraan hoe de uitdagingen voor vrouwen en meisjes in zo'n crisissituaties nog vergroot worden, met vrouwen en meisjes die een doelwit worden, en conflicten die bestaande onzekerheden nog versterken. Door de vele langdurige crisissen in de wereld leven veel vrouwen in zogenaamde 'humanitaire settings' met weinig toegang tot veiligheid en steun. Deze settings zijn gericht op het leveren van korte termijn hulp maar staan haaks op een realiteit waarin noodsituaties permanent geworden zijn. "In deze settings," stelde Abirafeh, “zien we ons geconfronteerd met de "tyrannie van de urgentie" - wat betekent dat gendergerelateerde problemen makkelijk op zij geschoven worden "tot later"- zelfs wanneer de noodsituatie overgaat van maanden tot jaren. “Onze rol als actoren en pleitbezorgers is kritisch", benadrukte Abirafeh: “We moeten zorgen dat aandacht, steun, middelen en capaciteit beschikbaar zijn om seksuele en en reproductieve gezondheid en rechten ten volle te implementeren. En we moeten dit doen op een manier die het eigenaarschap van vrouwen centraal stelt en verzekert dat zij een stem hebben en het recht om te beslissen over hun eigen lichaam en hun leven."
Peter Van Acker, Directeur Humanitaire Hulp, Transitie en Bestuur bij het Belgische Ministerie voor Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking was gevraagd om toe te lichten hoe België SRGR opneemt in haar humanitaire hulp. Van Acker herinnerde eraan dat sinds 2014 SRGR opgenomen is in de Belgische strategie voor humanitaire hulp, een wettelijk bindend document. In zijn rol als voorzitter van de donorgroep van het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRK) heeft België het ICRK aangemoedigd om zijn strategie seksueel geweld ook te implementeren op het terrein. België stent ook SRGR via algemene bijdragen aan multilaterale organisaties zoals UNFPA en UNICEF. In zijn rol als donor en bestuurslid van internationale organisaties is België pleitbezorger voor SRGR.
Catherine Giboin, bestuurslid van Médecins du Monde France (MdM) bracht het NGO perspectief binnen op SRGR in noodtoestanden. Giboin initieerde en droeg bij tot de ontwikkeling van de SRGR strategie van MdM. Giboin getuigde dat het mogelijk is om SRGR diensten te leveren in crisisomstandigheden. Ze getuigde over MdM's werk in de Centraal Afrikaanse Republiek, waar ze de aanpak van seksueel en gendergerelateerd geweld integreren in de primaire gezondheidszorg en werken met lokale gezondheidswerkers en NGOs. Sinds de start van het project werden 2000 gevallen van seksueel en gendergerelateerd geweld behandeld. “We zagen onszelf in het verleden als dienstverleners, die werken voor de begunstigden, maar vanuit een mensenrechtenbenadering hebben we geleerd om te kijken naar mensen als rechtenhouders en te werken via het mobiliseren van de gemeenschap. Als je de gemeenschap niet mobiliseert kan je een kliniek openen maar zal niemand opdagen. Je moet ook de stigma's rond seksueel en gendergerelateerd geweld in de gemeenschap aanpakken.”
Giboin beklemtoonde dat gezinsplanning in noodsituaties levensreddend is en wees erop dat het belang van SRGR in humanitaire crisissen met succes op de agenda van de Family Planning (FP2020) Top in Londen geplaatst werd, in juli 2017. Veel uitdagingen blijven echter bestaan, waarvan één het zicht krijgen op de toegang van vrouwen tot abortus in conflictsituaties.
Sabien Lahaye-Battheu, vice voorzitster van de Parlementairen voor de 2030 Agenda besloot: “Als beleidsmakers hebben we een kritische rol te vervullen: we moeten verzekeren dat aandacht, steun, middelen en capaciteit beschikbaar zijn om SRGR volwaardig te implementeren, ook in tijden van crisis, zodat Zij kan Beslissen. Met de adoptie van de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling hebben we ons geëngageerd om de universele toegang tot SRGR te realiseren. Laten we die belofte waarmaken, op de meest inclusieve manier."
Dit seminarie over SRGR in crises werd georganiseerd op Internationale Vrouwendag, naar aanleiding van de eerste verjaardag van She Decides. De Parlementairen voor de 2030 Agenda traden op als gastheer, met steun van hun secretariaat, Sensoa en steun van Countdown 2030 Europe.
Met 20 jaar ervaring in het werken rond seksueel en gendergerelateerd geweld in de humanitaire sector herinnerde Abirafeh ons eraan hoe de uitdagingen voor vrouwen en meisjes in zo'n crisissituaties nog vergroot worden, met vrouwen en meisjes die een doelwit worden, en conflicten die bestaande onzekerheden nog versterken. Door de vele langdurige crisissen in de wereld leven veel vrouwen in zogenaamde 'humanitaire settings' met weinig toegang tot veiligheid en steun. Deze settings zijn gericht op het leveren van korte termijn hulp maar staan haaks op een realiteit waarin noodsituaties permanent geworden zijn. "In deze settings," stelde Abirafeh, “zien we ons geconfronteerd met de "tyrannie van de urgentie" - wat betekent dat gendergerelateerde problemen makkelijk op zij geschoven worden "tot later"- zelfs wanneer de noodsituatie overgaat van maanden tot jaren. “Onze rol als actoren en pleitbezorgers is kritisch", benadrukte Abirafeh: “We moeten zorgen dat aandacht, steun, middelen en capaciteit beschikbaar zijn om seksuele en en reproductieve gezondheid en rechten ten volle te implementeren. En we moeten dit doen op een manier die het eigenaarschap van vrouwen centraal stelt en verzekert dat zij een stem hebben en het recht om te beslissen over hun eigen lichaam en hun leven."
Peter Van Acker, Directeur Humanitaire Hulp, Transitie en Bestuur bij het Belgische Ministerie voor Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking was gevraagd om toe te lichten hoe België SRGR opneemt in haar humanitaire hulp. Van Acker herinnerde eraan dat sinds 2014 SRGR opgenomen is in de Belgische strategie voor humanitaire hulp, een wettelijk bindend document. In zijn rol als voorzitter van de donorgroep van het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRK) heeft België het ICRK aangemoedigd om zijn strategie seksueel geweld ook te implementeren op het terrein. België stent ook SRGR via algemene bijdragen aan multilaterale organisaties zoals UNFPA en UNICEF. In zijn rol als donor en bestuurslid van internationale organisaties is België pleitbezorger voor SRGR.
Catherine Giboin, bestuurslid van Médecins du Monde France (MdM) bracht het NGO perspectief binnen op SRGR in noodtoestanden. Giboin initieerde en droeg bij tot de ontwikkeling van de SRGR strategie van MdM. Giboin getuigde dat het mogelijk is om SRGR diensten te leveren in crisisomstandigheden. Ze getuigde over MdM's werk in de Centraal Afrikaanse Republiek, waar ze de aanpak van seksueel en gendergerelateerd geweld integreren in de primaire gezondheidszorg en werken met lokale gezondheidswerkers en NGOs. Sinds de start van het project werden 2000 gevallen van seksueel en gendergerelateerd geweld behandeld. “We zagen onszelf in het verleden als dienstverleners, die werken voor de begunstigden, maar vanuit een mensenrechtenbenadering hebben we geleerd om te kijken naar mensen als rechtenhouders en te werken via het mobiliseren van de gemeenschap. Als je de gemeenschap niet mobiliseert kan je een kliniek openen maar zal niemand opdagen. Je moet ook de stigma's rond seksueel en gendergerelateerd geweld in de gemeenschap aanpakken.”
Giboin beklemtoonde dat gezinsplanning in noodsituaties levensreddend is en wees erop dat het belang van SRGR in humanitaire crisissen met succes op de agenda van de Family Planning (FP2020) Top in Londen geplaatst werd, in juli 2017. Veel uitdagingen blijven echter bestaan, waarvan één het zicht krijgen op de toegang van vrouwen tot abortus in conflictsituaties.
Sabien Lahaye-Battheu, vice voorzitster van de Parlementairen voor de 2030 Agenda besloot: “Als beleidsmakers hebben we een kritische rol te vervullen: we moeten verzekeren dat aandacht, steun, middelen en capaciteit beschikbaar zijn om SRGR volwaardig te implementeren, ook in tijden van crisis, zodat Zij kan Beslissen. Met de adoptie van de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling hebben we ons geëngageerd om de universele toegang tot SRGR te realiseren. Laten we die belofte waarmaken, op de meest inclusieve manier."
Dit seminarie over SRGR in crises werd georganiseerd op Internationale Vrouwendag, naar aanleiding van de eerste verjaardag van She Decides. De Parlementairen voor de 2030 Agenda traden op als gastheer, met steun van hun secretariaat, Sensoa en steun van Countdown 2030 Europe.