Sensoa’s internationaal beleidsmedewerkster en voorzitter van de Werkgroep Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten Marlies Casier nodigde experten uit om de vrijwillige aard van gezinsplanning te bespreken op de Be-cause Health conferentie over taboes in het globale gezondheidsbeleid. De sprekers bespraken de problematische geschiedenis van gezinsplanning. Ze legden uit hoe Gezinsplanningsprogramma’s nog steeds worden aangedreven door de idee dat bevolkingsgroei in lage en en middeninkomenslanden een bedreiging voor de wereld vormt. Dit instrumentaliseert de vruchtbaarheid van vrouwen en maakt dat fertiliteitsproblemen genegeerd worden.
De oorsprong van gezinsplanningsprogramma’s
Gezinsplanningsprogramma’s en beleid vinden hun oorsprong in de bezorgdheden van Europese en Amerikaanse elites over bevolkingscontrole. Ze werden gebouwd op een angst voor exponentiële bevolkingsgroei: als de bevolking van (arme) groepen niet onder controle gehouden zou worden, dan zouden middelen en grondstoffen worden uitgeput. Deze kijk stuurde gedwongen top-down overheidsinterventies van bevolkingscontrole door middel van gedwongen gezinsplanning, abortus en sterilisatieprogramma’s tot in de jaren 1990. In 1994 werd een drastische bocht genomen op de Internationale Conferentie voor Bevolking en Ontwikkeling in Caïro (ICPD). Onder druk van vrouwenrechtenbewegingen werden individuele reproductieve rechten erkend als mensenrechten en VN-lidstaten beslisten een einde te maken aan de schadelijke politiek van bevolkingscontrole.
De probleemanalyse is onveranderd – Anne Hendrickx
Anne Hendrickx, beleidsanalist voor ‘Collective People Power for Reproductive Justice’ legde uit hoe Caïro een eerste stap vormde. De respons veranderde, maar de analyse van de problemen bleef hetzelfde: bevolking en vruchtbaarheid blijven gezien worden als oorzaken van armoede. Grote gezinsplanningsorganisaties blijven gezinsplanning promoten als een technische oplossing voor problemen van structurele ongelijkheid. Dat maakt dat er nog altijd ‘targets’ gesteld worden die dienen behaald moeten worden, wat druk met zich meebrengt op vrouwen om bijvoorbeeld langdurige vormen van anticonceptie te gebruiken.
India’s geschiedenis van onvrijwillige gezinsplanning – Sharmada Sivaram
Sharmada Sivaram, onderzoekster aan India’s Population Council, deelde de ervaringen met gezinsplanning in India. In de jaren 1970 werden er verticale programma’s uitgerold met gedwongen sterilisatieprogramma’s. Ambtenaren moesten quota behalen. Dit leidde tot grove mensenrechtenschendingen. In de jaren 1990 ruilde India de gezinsplanningsbenadering in voor een focus op moeder- en kindzorg, een duidelijke ‘shift’ naar een op rechten-gebaseerde benadering. Desondanks blijven gezondheidswerkers in bepaalde staten uitbetaald worden op basis van het aantal vrouwen die ze kunnen overhalen om zich te laten steriliseren.
Frankrijk’s internationaal gezinsplanningsbeleid
Daisy Van de Vorst, projectmanager WeDecolonizeVUB & CHanGE, bestudeerde het seksuele en reproductieve gezondheidsbeleid van Frankrijk. Dat beleid is ook gericht op het beperken van de bevolkingsgroei in Afrikaanse landen, vanuit de vrees dat bevolkingsgroei de veiligheid, economie en het klimaat bedreigt. Zo’n benadering instrumentaliseert gezinsplanning voor de belangen van de donor en ontkent de enorme uitdaging die vruchtbaarheidsproblemen vormen voor vrouwen en koppels in Afrikaanse landen.
Van reproductieve rechten naar reproductieve rechtvaardigheid?
De sprekers pleiten voor een omvattende benadering van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Dit houdt ook de oproep in om beleid en programma’s rond SRGR niet langer te laten draaien rond het verminderen van fertiliteit. Zij pleiten voor reproductieve rechtvaardigheid. In zo’n benadering ligt de nadruk op het aanpakken van de systemische ongelijkheden die de keuzes en rechten van vrouwen over hun eigen lichaam en over het krijgen en grootbrengen van kinderen in een veilige en gezonde omgeving beperken.
Hoe seksuele en reproductieve gezondheid en rechten dekoloniseren was één van de belangrijke vragen op de Be-cause Health conferentie over het aanpakken van de taboes in globale gezondheid. Wetenschappers, beleidsmakers en programma-medewerkers bespraken er hun ervaringen met alternatieve manieren van kijken en werken rond SRGR.
Leer meer over hoe we SRGR kunnen dekoloniseren
Hoe seksuele en reproductieve gezondheid en rechten dekoloniseren was één van de belangrijke vragen op de Be-cause Health conferentie over het aanpakken van de taboes in globale gezondheid. Wetenschappers, beleidsmakers en programma-medewerkers bespraken er hun ervaringen met alternatieve manieren van kijken en werken rond SRGR.
Leer meer over hoe we SRGR kunnen dekoloniseren
RSS Feed