Van 8 tot 10 juni vond een erg belangrijke VN top over hiv plaats waar wereldleiders doelstellingen overeenkwamen die het internationale aidsbeleid de komende vijf jaar zullen bepalen. Chris Lambrechts, directeur van Sensoa, het Vlaamse expertisecentrum voor seksuele gezondheid, blikt terug op de VN-top over hiv.
Wat is de uitkomst van de VN-top over hiv?
Chris Lambrechts, directeur van Sensoa: “Op de VN-top over hiv werd een actie-georiënteerd Politieke Verklaring aangenomen met engagementen en concrete doelstellingen over de aanpak van hiv voor de komende vijf jaar. De internationale gemeenschap engageert zich om het aantal nieuwe HIV infecties en sterfgevallen ten gevolge van aids terug te brengen tot minder dan 500 000 en om alle hiv-gerelateerde stigma en discriminatie aan te pakken. Verschillende concrete engagementen moeten deze overkoepelende doelstellingen vorm geven.”
Wat is de meerwaarde van die Politieke Verklaring?
Chris Lambrechts: “De kracht van de politiek Verklaring schuilt in het feit dat de Internationale Gemeenschap erkent dat de investeringen in de aanpak van hiv moeten worden verdergezet. Recente cijfers laten zien dat het aantal nieuwe hiv-infecties wereldwijd onvoldoende daalt en in sommige regio’s zelfs stijgt, zoals in Oost Europa en Centraal Azië. Andere landen plukken dan weer de vruchten van jarenlange investeringen en slagen er in om de verwoestende impact van hiv terug te dringen. De politieke verklaring is een nuttig instrument voor aidsactivisten om landen bij de les te houden.”
Wat ontbreekt in de Politieke Verklaring?
Chris Lambrechts: “De grote zwakte van de Politieke Verklaring is dat mensen die het meeste risico lopen op een hiv-infectie, bijvoorbeeld mannen die seks hebben met mannen, niet nadrukkelijk worden benoemd. Spreek gerust over een gemiste kans. Dit erkent ook UNAIDS (de VN-organisatie die de aanpak van hiv wereldwijd coördineert, nvdr). Het is alsof je een klimaatakkoord zou sluiten zonder doelstelling rond de reductie van broeikasgassen. In Vlaanderen werkt Sensoa nauw samen met holebiverenigingen, uitbaters van homohoreca en gezondheidswerkers om de impact van hiv op Vlaamse homomannen te verminderen met actieve steun van de Vlaams overheid. In tientallen landen wereldwijd is dit ondenkbaar. Ondanks de stijgende infecties verkeren vele landen nog steeds in een soort van ontkenning van de impact van hiv bij kwetsbare groepen. Vaak spelen ideologische motieven een rol. Aan dit ‘negationisme’ rond de impact van hiv op kwetsbare groepen moet een einde komen.”
Wat is er wel positief aan de VN-top?
Chris Lambrechts: “De VN-top en de Politieke Verklaring bewijzen dat hiv nog steeds als spil fungeert voor andere ontwikkelingsthema’s. Ik denk aan seksuele en reproductieve rechten, de rechten en toegang tot gezondheidsdiensten voor kwetsbare en gestigmatiseerde groepen, de discussie rond patentrechten van medicijnen en het belang van onderzoek en ontwikkeling van biomedische middelen waarin de private sector onvoldoende investeert zoals een hiv-vaccin.
Welke rol speelde België tijdens de VN-top?
Chris Lambrechts: “In tegenstelling tot andere landen werd de Belgische delegatie op de VN-top niet geleid door een politiek zwaargewicht. Dat is jammer want de aanwezigheid van een Belgische minister zorgt voor een andere dynamiek. Los daarvan beoordeel ik de rol van België toch als erg positief. België bracht een sterke statement waarin het een lans brak voor de rechten en gezondheid van kwetsbare groepen zoals mannen die seks hebben met mannen, sekswerkers en jongeren. Zo wees België op het belang van relationele en seksuele vorming voor jongeren. Dit is erg belangrijk want elke dag vinden nog steeds tweeduizend nieuwe infecties bij jongeren plaats. Dit is maar liefst een derde van het totale aantal infecties wereldwijd. Tegelijkertijd zien we dat slechts 28% van de jonge vrouwen een accurate kennis heeft over hiv. Daarom is het belangrijk dat België een sterk pleidooi hield voor relationele en seksuele vorming.”
Staan dergelijke VN-toppen niet ver van de situatie in België?
Chris Lambrechts: “De Politieke Verklaring stelt dat de aanpak van hiv een verantwoordelijkheid is van alle landen. We mogen niet vergeten dat er ook in België er geconcentreerde epidemieën bij homomannen en Afrikaanse migranten zijn. Het meeste recente rapport van het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid laat zien dat er een daling is van het aantal hiv-diagnoses in België. De doelstellingen van de Politieke verklaringen en de verdere implementatie van het Belgische nationale hiv-plan moedigen ons aan om verder resultaten te boeken.
Kun je een voorbeeld van een doelstelling geven die ook voor België relevant is?
Chris Lambrechts: “Eén van de doelstellingen is de toegang tot Prep (hiv-medicatie die mensen zonder hiv moet beschermen tegen een hiv-infectie, nvdr) voor 3 miljoen mensen tegen 2020. Dit houdt concreet in dat Minister de Block werk moet maken van een beleid waardoor Prep ook toegankelijk wordt in België net zoals in Frankrijk en in de Verenigde Staten. Een andere doelstelling is om 3 miljoen mensen met chronische hepatitis C tegen 2020 te behandelen. Ook hier kan België meer inspanningen leveren: in tegenstelling tot de meeste West-Europese landen is de nieuwe hepatitis c- medicatie niet toegankelijk voor alle patiënten met een hepatitis C en hiv coïnfectie. Kortom, de Politieke Verklaring is wel degelijk relevant voor de aanpak van hiv en de verbetering van gezondheid en mensenrechten in België.”
RSS Feed
