Terwijl het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten’s beslissing om het Roe v. Wade arrest op te schorten nog hangende was legden drie internationale vrouwenrechtenactivistes uit wat de risico’s zijn wanneer vrouwen de toegang tot veilige abortuszorg beperkt of ontzegd wordt. Ze deden dit tijdens een digitale dialoog met de “Parlementairen voor de 2030 Agenda”.  

Een gebrek aan informatie, misinformatie, mythes over seks en anticonceptie, gebrekkige toegang of zelfs geen toegang tot anticonceptie, maar ook het gebrek aan dialoog over anticonceptiegebruik en zwangerschap tussen partners maken dat veel (jonge) vrouwen ongepland zwanger worden.  Deze uitdagingen zorgen ervoor dat één van de meest fundamentele keuzes, zwanger worden of net niet, helemaal geen vrije, geïnformeerde keuze is voor vele vrouwen wereldwijd. Dit is de kern van het State of The World Population rapport van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) van 2022.

Uit de jaarlijkse doorlichting van de uitgaven van de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) door Sensoa blijkt dat de uitgaven voor gezondheid en reproductieve gezondheid stegen van €133 miljoen in 2019 naar €141 miljoen in 2020. 

Dit is vooral te danken aan een stijging in de uitgaven voor reproductieve gezondheid van €24,86 miljoen naar €33,45 miljoen, en in het bijzonder de toegenomen inzet van middelen voor seksuele en reproductieve gezondheid in België’s gouvernementele samenwerking met partnerlanden.

Het recente UNAIDS rapport stelt vast dat wereldwijde doelen voor 2020 niet werden gehaald, ondanks de inspanningen van de afgelopen jaren. Meer mensen kennen hun seropositieve status, meer mensen hebben toegang tot medicatie en meer mensen hebben een ondetecteerbare virale lading dankzij het gebruik van medicatie. Maar de inspanningen tot het voorkomen van nieuwe  infecties waren minder succesvol. Het jaarlijkse aantal nieuwe besmettingen bij volwassen is nauwelijks gedaald in de voorbije 4 jaar. Geen enkele regio behaalde de doelstelling om 75% minder besmettingen te hebben in vergelijking met 2016. 

Nieuw aangesteld Amerikaans president Joe Biden maakt schoon schip na 4 jaar Trump. De VS heeft zich terug achter het Parijs-klimaatsakkoord geschaard, zal niet uit de Wereldgezondheidsorganisatie stappen en zal opnieuw UNFPA, het bevolkingsagentschap van de Verenigde Naties financieren.

Boven al deze ‘executive orders’, heeft Biden ook de Mexico City Policy of de Global Gag Rule terug ingetrokken. Dit beleid, dat Amerikaanse hulp verbiedt aan buitenlandse organisaties die doorverwijzen naar centra die abortus aanbieden of abortus als een optie bespreken, werd achtereenvolgens door republikeinse presidenten ingesteld en ingetrokken door democratische presidenten. Een knipperlichtrelatie, maar dan één waar het licht jaren op rood of groen staat, met alle gevolgen voor het terrein. 

België prijkt bovenaan de lijst in de 2020 Contraceptiebeleidsatlas met een score van niet minder dan 96.4%. Daarmee laat het de nummer 2, Frankrijk, ver achter zich. België versloeg Frankrijk door alle vrouwen gratis toegang te verschaffen tot de noodpil en de terugbetaling van anticonceptie voor vrouwen op te trekken van 21 naar 25 jaar. Voormalig voorzitster van de ‘Parlementairen voor de 2030 Agenda’ Karine Lalieux, recent benoemd tot Minister van Pensioenen, vormde één van de drijvende krachten achter de nieuwe terugbetalingsschema’s. 
​
De Contraceptiebeleidsatlas is ontwikkeld door EPF en vergelijkt 46 landen naar hun beleid wat betreft de toegang tot anticonceptie, met aandacht voor de terugbetalingsmodellen, de aangeboden gezinsplanningsdiensten en de aanwezigheid van toegankelijke publieke online informatie. 

De beleidsverklaring en nota van nieuw Minister voor Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid Meryame Kitir trekt lessen uit de COVID-19 pandemie. Deze crisis toont dan ook het belang van sterke publieke sectoren, zoals een stevige gezondheidszorg, onderwijs en sociale bescherming om een beproeving van deze omvang te doorstaan. ODA vormt dan ook een cruciale hefboom voor duurzaam herstel, zo leest de verklaring. 

De Parlementairen voor de 2030 Agenda zien toe op de uitvoering van deze duurzame ontwikkelingsdoelen, en België ’s rol daarin. Tijdens een webinar op 29 september gingen de parlementairen na hoe het vijf jaar na hun adoptie staat met de realisatie van die doelstellingen, en wat de weerslag is van de huidige coronapandemie.

Prof. Dr. Olivier Degomme, directeur van het International Center for Reproductive Health (ICRH-UGent) maakte de balans op over de gevolgen van de covid-19 op SDG 3. Hij stelde dat de maatregelen die wereldwijd genomen werden grote gevolgen hebben voor de toegang tot anticonceptie, familieplanningsdiensten en moedersterfte. Recent onderzoek van de WHO meldt dat 90% van alle landen onderbrekingen in de essentiële gezondheidsdiensten rapporteerden en 68% onderbrekingen in de gezinsplanningsdiensten ondervonden. Er waren minder bezoeken, problemen met toegang tot diensten en stockouts en dat was  niet enkel in lage en middeninkomenslanden  het geval. 

De nieuwe Minister van Ontwikkelingssamenwerking is Meryame Kitir, lid van de Vlaamse sociaal-democratische partij SP.a en populair politicus in de provincie Limburg. Ze heeft een migratie- en arbeidersachtergrond en groeide in de politieke door haar actieve inzet als vakbondsvertegenwoordigster. In haar parlementaire werk legde Kitir zich toe op sociale zaken, een troef voor haar toekomstige beleidswerk in de ontwikkelingssamenwerking.