Een gebrek aan informatie, misinformatie, mythes over seks en anticonceptie, gebrekkige toegang of zelfs geen toegang tot anticonceptie, maar ook het gebrek aan dialoog over anticonceptiegebruik en zwangerschap tussen partners maken dat veel (jonge) vrouwen ongepland zwanger worden.  Deze uitdagingen zorgen ervoor dat één van de meest fundamentele keuzes, zwanger worden of net niet, helemaal geen vrije, geïnformeerde keuze is voor vele vrouwen wereldwijd. Dit is de kern van het State of The World Population rapport van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) van 2022.

Wat krijg je als je Antwerpse jongeren en Palestijnse tieners samen zet? Nieuwsgierigheid, herkenning en nederigheid. Daarvan konden we met Sensoa getuige zijn. Op 22 en 23 september organiseerde Sensoa een uitwisseling met UNFPA Palestina voor schoolgaande jongeren uit 15 verschillende Palestijnse scholen in Jeruzalem en een klas leerlingen uit het 6de middelbaar van Koninklijk Atheneum Antwerpen.  

De jongeren gingen in dialoog over het leven tijdens de lockdowns – “Mijn leven stond stil” -, hun verwachtingen rond huwelijken en relaties - “Liefde” en “samen tijd doorbrengen” stonden met stip bovenaan – en hun opvattingen met betrekking tot gender en situaties van seksueel grensoverschrijdend gedrag.   

Uit de jaarlijkse doorlichting van de uitgaven van de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) door Sensoa International blijkt dat de uitgaven voor gezondheid en reproductieve gezondheid op het laagste peil staan in vier jaar. DGD besteedde in totaal 11,08% van haar budget aan gezondheid en reproductieve gezondheid in 2019. Twee jaar eerder was dat nog 13,29%, in 2016 12,84%.
​
Bijzonder zorgwekkend is de dalende steun van DGD voor de preventie en aanpak van hiv. Die halveerde tijdens de voorbije legislatuur. Sinds 2017 is er substantieel minder aandacht voor hiv in de bilaterale samenwerking en minder steun voor multilaterale organisaties die het voortouw nemen in de globale ‘hiv-response’, zoals UNAIDS en het Global Fund to Fight Aids, Tuberculosis and Malaria (GFATM). De multilaterale steun kende wel een stijging in 2019 maar onvoldoende om het tij te keren. 

Door de organisatie van een High-Level Panel op de Europese Ontwikkelingsdagen of 'EDD' vroeg België aandacht voor de noden van adolescenten. 

6 juni, Brussel. "Het is makkelijker om een onveilige abortus te krijgen dan anticonceptie", getuigde de Young EDD leader Archane Phonsina over de uitdagingen voor jonge vrouwen in de DR Congo. Phonsina verloor één van haar beste vriendinnen aan een onveilige abortus en is in haar land één van de grootste voorvechtsters voor de toegang van adolescenten tot gezinsplanning en veilige abortus. "Er rust een stigma op het praten over gezinsplanning; veel meisjes ondergaan minsten twee onveilige abortussen tijdens hun leven", legde ze uit. 
​
De moeilijkheden die Phonsina en haar leeftijdsgenoten ondervinden, vormen geen uitzondering. Adolescenten in Burkina Faso lopen tegen precies dezelfde problemen aan als vrouwen in de DR Congo, bevestigde Nicolas Meda, de Burkinese Minister van Gezondheid. 65% van de bevolking is er jonger dan 25 en heeft beperkte toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidsinformatie en diensten. Er rusten taboes op het praten over SRGR en menstruatie, het gezondheidssysteem is zwak en enkel een handvol gezondheidscentra over het hele land verschaffen jeugdvriendelijke diensten. 

Ook Ian Askew, Directeur van het Departement Reproductieve gezondheid en Onderzoek van de WHO ging dieper in op de obstakels die jongeren ervaren om toegang te krijgen tot seksuele gezondheidsdiensten. De centra zijn moeilijk bereikbaar en enkel geopend tijdens de schooluren. De diensten kunnen ook erg kostelijk zijn. En dan is er natuurlijk het sociopolitieke klimaat waarin de seksuele gezondheidsdiensten opereren. Dat klimaat bepaalt of adolescenten al dan niet welkom zijn. 

België's Vice Premier en Minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo gaf toe dat er een enorme financieringskloof bestaat wat SRGR betreft. Zo heeft de 'Global Gag Rule' ingehakt op de middelen van organisaties die fantastisch werk verrichten op het terrein, stelde hij. "Het gaat niet allemaal over geld, maar het gaat toch écht wel over geld", bevestigde hij. "De financiering is een sleutelelement in de hele discussie". Hij benadrukt ook het belang om nationale politieke en lokale religieuze leiders te engageren die zich uitspreken over het belang van SRGR, en het belang om in een dialoog te gaan met (lokale) leiders over gezinsplanning. 

De Vice Directeur-Generaal voor Internationale Samenwerking en Ontwikkeling van de Europese Commissie, Marjeta Jager, deelde de bezorgdheden wat betreft de financieringskloof voor SRGR en bevestigde dat de Europese Commissie zich zal blijven engageren om de toegang van meisjes en vrouwen tot SRGR te verzekeren. Marjeta Jager wees erop dat de Europese Commissie in 2017 €470 miljoen uitgaf aan reproductieve gezondheid en aan moeder-, pasgeboren en kindzorg. 

Het High-Level Panel werd georganiseerd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking en BeCause Health, het Belgische platform voor internationale gezondheid waarvan Sensoa een actief lid is. 
​
Bekijk het debat
Kijk hier voor andere EDD2018 highlights
​

In 2015 engageerden alle wereldleiders zich om tegen 2030 werk te maken van ‘Universal Health Coverage’ of de universele dekking van de gezondheidszorg. Dat betekent een wereld waarin alle mensen toegang hebben tot kwalitatieve gezondheidsinformatie en -diensten zonder dat ze daar financieel onder lijden. We zijn nog ver van die doelstelling verwijderd. De helft van de wereldbevolking heeft vandaag nog géén toegang tot alle essentiële informatie en diensten. 

Samen met andere leden van de Werkgroep SRHR van Be Cause Health ontwikkelde Sensoa drie infofiches en infografieken over seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) opgehangen aan de thema’s jongeren, gender en de integratie van hiv en SRGR.

De infofiches geven een overzicht van de laatste feiten en cijfers en bevatten concrete aanbevelingen en richtlijnen voor de stakeholders van de Belgische ontwikkelingssamenwerking. Dankzij de fiches wordt de kennis van de Belgische ontwikkelingsstakeholders zoals diplomaten, medewerkers van het Belgisch Ontwikkelingsagentschap en vertegenwoordigers van ngo’s bijgespijkerd en kunnen ze beter noden en goede praktijkvoorbeelden identificeren. Met dit initiatief wil de Werkgroep SRGR Belgische ontwikkelingsstakeholders aansporen om meer aandacht te besteden aan jongeren, gender en de integratie tussen hiv en SRGR in ontwikkelingsprogramma’s en -beleid. 

Uit een nieuw rapport van UNAIDS blijkt dat de wereld vooruitgang boekt bij het behalen van de 90-90-90 agenda. Deze internationale agenda wil dat tegen 2020 90% van de mensen met hiv zijn status kent; dat 90% van die groep toegang heeft tot hiv-zorg en dat 90% van de mensen die zorg ontvangt een onderdrukte virale lading heeft.

In het kader van het She Decides-initiatief bezocht Vicepremier en Minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo Benin en Senegal, partnerlanden van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. In Benin ondertekende de Minister twee programma’s die seksuele en reproductieve gezondheid en rechten promoten. 

Op de 50ste sessie van de Commissie voor Bevolking en Ontwikkeling slaagden VN-lidstaten er niet in om een akkoord te bereiken.

De Commissie over Bevolking en Ontwikkeling is de belangrijkste VN-Commissie voor de erkenning en promotie van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR). Het thema van de deze 50ste Commissie was “veranderende leeftijdsstructuren en duurzame ontwikkeling”. Bijzondere aandacht ging daarom naar de noden van de meer dan 1,8 miljard jongeren in de wereld. 

Lidstaten onderhandelden meer dan tien dagen lang. De laatste versie van het ontwerp van resolutie bevatte de belangrijke verwijzingen naar de seksuele en reproductieve gezondheidsnoden van jongeren en het belang van seksuele en relationele vorming. Nadat de VS en enkele Afrikaanse landen, in het bijzonder Egypte, Kameroen en Djibouti aangaven delen over seksuele en reproductieve gezondheid en rechten te willen schrappen werd de slottekst uiteindelijk niet aangenomen.
​

In Benin gebruikt slechts 7,9% van alle vrouwen tussen 15 en 49 jaar anticonceptie. Het hoeft niet te verbazen dat Benin met zo'n laag percentage tot de landen behoort die het slechtst scoren als het aankomt op toegang tot anticonceptie. Erger nog, van alle jongeren, die in Benin niet minder dan éénderde van de bevolking uitmaken gebruikt slechts 4,2% van de 15-19 jarigen en 5,7% van de 20-24 jarigen moderne voorbehoedsmiddelen, terwijl een meerderheid onder hen wel reeds actief is voor de leeftijd van 18.